Związek Nauczycielstwa Polskiego Oddział w Mińsku Mazowieckim

Bezpodstawne udzielenie nauczycielowi urlopu zdrowotnego

Dyrektor pyta: Nauczycielka jest zatrudniona w mojej szkole na 4/18 etatu. Z dniem 11 grudnia 2009 r. udzieliłam jej urlopu zdrowotnego będąc w błędnym przekonaniu, że nauczycielka pracuje także w innej szkole na pełen etat. Teraz okazało się, że jest zatrudniona tylko u nas. Obecnie wstrzymałam jej wypłatę wynagrodzenia. Czy mogę anulować urlop zdrowotny i udzielić w to miejsce urlopu bezpłatnego? Czy mogę rozwiązać stosunek pracy?

Odpowiedź eksperta: W tej sytuacji nie ma ani podstaw do odwołania nauczycielki z urlopu zdrowotnego, ani do rozwiązania umowy o pracę. Wstrzymanie wypłaty wynagrodzenia może jedynie nastąpić, jeżeli błąd co do faktu zatrudnienia w pełnym wymiarze został wywołany przez pracownicę, choćby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędnym przekonaniu pracodawcy lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Należy przy tym zauważyć, że zatrudnienie w innej placówce na pełen etat nie daje prawa do uzyskania urlopu zdrowotnego w placówce, w której nauczyciel pracuje na część etatu (art. 73 Karty Nauczyciela).

Urlop zdrowotny – szczególne uprawnienie nauczycieli

Dyrektor szkoły udziela nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku (art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela). Urlop zdrowotny jest szczególnym uprawnieniem nauczycieli, wyróżniającym tę grupę zawodową od innych pracowników, choćby z tego powodu, że nauczyciel w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych z art. 54 Karty Nauczyciela, mimo, że w tym czasie nie wykonuje obowiązków służbowych.

Nauczyciel może wnioskować o urlop, gdy otrzyma orzeczenie lekarskie

Podstawą udzielenia urlopu zdrowotnego przez dyrektora szkoły jest orzeczenie lekarskie wydane przez lekarza prowadzącego leczenie nauczyciela na podstawie wyników badania lekarskiego przeprowadzonego przez tego lekarza, wyników badań pomocniczych lub konsultacji specjalistycznych, których wykonanie lekarz prowadzący uzna za niezbędne oraz dokumentacji medycznej z przebiegu dotychczasowego leczenia.

Zastosuj: Skoro nauczycielka, o której mowa w pytaniu, przedłożyła pracodawcy orzeczenie lekarskie wskazujące na potrzebę skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia, to spełniła jedną z przesłanek warunkujących udzielenie jej urlopu zdrowotnego – przesłankę „zdrowotną”.

Nauczyciel musi być zatrudniony w danej szkole na pełen etat!

Natomiast z okoliczności przedstawionych w pytaniu wynika, że nie została spełniona druga z przesłanek w postaci zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć. Należy przy tym zwrócić uwagę, że jeśli nauczyciel spełnia warunki do otrzymania urlopu zdrowotnego tylko w jednej ze szkół, w których jest zatrudniony, to w drugiej szkole na ten czas powinien skorzystać z urlopu bezpłatnego. Obiektywnie rzecz ujmując, nauczycielka o której mowa w pytaniu nie spełniała wiec warunków do przyznania jej urlopu dla poratowania zdrowia.

Zapamiętaj: To, że nauczyciel pracuje także w innej szkole na cały etat, nie daje podstaw do udzielenia urlopu zdrowotnego w drugim miejscu zatrudnienia, gdzie pracuje na część etatu.

Udzielenie urlopu zdrowotnego to oświadczenie woli pracodawcy

Mimo, iż nauczycielka nie spełniała warunków do otrzymania urlopu zdrowotnego, udzielenie tego urlopu przez pracodawcę stało się faktem. Udzielenie urlopu (także urlopu zdrowotnego) jest oświadczeniem woli pracodawcy, które wywołuje skutek z chwilą, gdy doszło ono do pracownika w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Skoro nauczycielka została powiadomiona o udzieleniu jej przez pracodawcę urlopu zdrowotnego (chociaż jak się okazało nienależnego w myśl przepisów Karty Nauczyciela) i tego faktu nie negowała, to udzielenie urlopu (choć wadliwe) stało się skuteczne z dniem 11 grudnia 2009 r.

Można uchylić się od wadliwego oświadczenia woli…

Pracodawca błędnie udzielił nauczycielce urlopu zdrowotnego sądząc, że jest ona zatrudniona na pełny etat. Skoro udzielenie urlopu jest oświadczeniem woli pracodawcy, to istnieje możliwość uchylenia się od skutków prawnych tego oświadczenia, jako złożonego pod wpływem błędu, jednak wchodzi ona w rachubę tylko wówczas, gdy błąd (w tym wypadku – przeświadczenie o pozostawaniu przez nauczycielkę w dodatkowym zatrudnieniu na pełen etat) został wywołany przez pracownicę, choćby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędnym przekonaniu pracodawcy lub mogła z łatwością błąd zauważyć (art. 91c ust. 1 KN w zw. z art. 300 Kodeksu pracy w zw. z art. 84 kc.).

…gdy są spełnione odpowiednie przesłanki z kodeksu cywilnego

Jeśli ww. przesłanki dotyczące uchylenia się od skutków oświadczenia woli zostałyby spełnione (ciężar ich wykazania spoczywa na pracodawcy), to szkoła może właśnie z powołaniem się na tę okoliczność wstrzymać się z wypłaceniem urlopowanej nauczycielce wynagrodzenia za okres przypadający od dnia powzięcia informacji na temat błędu do dnia planowanego zakończenia urlopu zdrowotnego. Żądanie przez pracodawcę zwrotu już wypłaconego pracownicy wynagrodzenia za czas urlopu do tej chwili, z uwagi na okoliczność, iż uchylenie się od skutków błędnego oświadczenia woli dotyczy stosunku pracy, nie wchodzi raczej w rachubę, albowiem byłoby to sprzeczne z ochronną funkcją prawa pracy i z zasadą uprzywilejowania pracownika (ukształtowania treści stosunku pracy poprzez czynność prawną korzystniej dla pracownika, niż czynią to przepisy prawa pracy).

Urlopu zdrowotnego nie można „anulować”

Pracodawca nie może urlopu zdrowotnego samodzielnie „anulować”, przez co należy rozumieć jednostronne cofnięcie zgody na urlop z mocą wsteczną. W przepisie art. 73 KN nie ma też podstawy do odwołania pracownika z urlopu zdrowotnego w sytuacji, gdyby okazało się, że urlop został udzielony niesłusznie (przesłanką odwołania z tego urlopu jest bowiem tylko wykonywanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w czasie urlopu).

Zmiana urlopu zdrowotnego w bezpłatny – tylko na mocy porozumienia stron

Wcześniejsze zakończenie urlopu zdrowotnego, połączone z udzieleniem w jego miejsce urlopu bezpłatnego może nastąpić na drodze porozumienia stron stosunku pracy – taki zabieg wymaga jednak zgody nauczycielki.

Błędne udzielenie urlopu zdrowotnego nie może być podstawą rozwiązania umowy!

Na pewno opisana w pytaniu sytuacja nie daje pracodawcy samoistnej podstawy do rozwiązania stosunku pracy. Udzielenie urlopu (jak się okazało błędne) spowodowało ten skutek, że nieobecność nauczycielki w pracy jest usprawiedliwiona – przynajmniej do czasu wykrycia błędu i powiadomienia pracownicy o tym fakcie. Rozwiązanie stosunku może nastąpić dopiero wówczas, gdy okaże się, że okres czasowej niezdolności nauczycielki do pracy spowodowanej chorobą przekracza przynajmniej 182 dni (art. 23 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela).

Te przepisy musisz znać:

• art. 23 ust. 1 pkt 2, art. 73, art. 91c ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 Nr 97, poz. 674 ze zm.),
• art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.),
• art. 84 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Popularity: 56% [?]

Popularity: 38% [?]

Wzór nr 1 – Protokół z zebrania ogniska/grupy związkowej.wzór nr 1

Wzór nr 2 – Zaproszenie na zebranie ogniska/grupy związkowej.wzór nr 2

Wzór nr 3 – Porządek zebrania ogniska/grupy związkowej.wzór nr 3

Wzór nr 4 – Rejestr uchwał zebrania ogniska/grupy związkowej.wzór nr 4

Wzór nr 5 – Rejestr uchwał zarządu ogniska.wzór nr 5

Wzór nr 6 – Rejestr wniosków zgłoszonych na zebraniu ogniska/grupy związkowej ZNP.wzór nr 6

Wzór nr 7 – Projekt uchwały zebrania ogniska/grupy związkowej w sprawach ogólnych.wzór nr 7

Wzór nr 8 – Opis teczki aktowej.wzór nr 8

Wzór nr 9 – Rejestr pism wychodzących i przychodzących.wzór nr 9

Wzór nr 10 – Plan pracy ogniska/grupy związkowej.wzór nr 10

Wzór nr 11 – Ewidencja członków ZNP.wzór nr 11

Wzór nr 12 – Zestawienie przychodów i rozchodów ogniska ZNP.wzór nr 12

Wzór nr 13 – Skład osobowy zarządu ogniska. wzór nr 13

Wzór nr 14 – Przydział zadań dla członków zarządu ogniska ZNP.wzór nr 14

Popularity: 44% [?]

Zasiłek na zagospodarowanie

Zasiłek jest pierwszym i jednorazowym świadczeniem przysługującym młodemu nauczycielowi. Ma do niego pra­wo nauczyciel, który zgodnie z art. 61 KN uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego:

- w ciągu dwóch lat od dnia podjęcia pierwszej pracy zawodowej w życiu w szkole;

- do pierwszej pracy zawodowej w życiu nie zalicza się pra­cy wykonywanej w okresie studiów lub nauki w zakładzie kształcenia nauczycieli oraz świadczonej na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenie, umowa o dzieło etc.);

-ma kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska.

Prawo to realizuje szkoła wskazana przez zainteresowa­nego jako podstawowe miejsce zatrudnienia. O przyznanie zasiłku nauczyciel musi wystąpić z wnioskiem, a więc nie jest on przyznawany z urzędu (tak jak to było kiedyś). Wysokość tego świadczenia stanowi równowartość dwumiesięcznego otrzymywanego wynagrodzenia zasadniczego.

Spróbujmy ustalić zasady przyznawania dodatku i najle­piej przekazać je na piśmie zainteresowanym nauczycie­lom, pamiętając o tym, że oceny spełnienia przez nauczycie­la warunków do otrzymania zasiłku na zagospodarowanie do­konuje dyrektor szkoły na dzień złożenia wniosku. i Zasiłek na zagospodarowanie przysługuje nauczycielowi, który jest zatrudniony w wymiarze nie niższym niż poło­wa obowiązującego wymiaru zajęć.

□    Prawo do zasiłku nabywa nauczyciel dopiero wówczas, gdy uzyska stopień nauczyciela kontraktowego nie później niż w ciągu dwóch lat, licząc od dnia podjęcia pierwszej pra­cy zawodowej w życiu w szkole.

□    Warunkiem sine qua non prawa do zasiłku jest posiada­nie kwalifikacji wymaganych do zajmowania danego sta­nowiska, które jest określone w umowie o pracę.

Do pierwszej pracy zawodowej w życiu nie wlicza się za­trudnienia w okresie studiów oraz nauki w zakładzie kształcenia nauczycieli na podstawie umowy o pracę, a także umów cywilnoprawnych (o dzieło, zlecenia itd.).

Zasiłek nie jest wypłacany przez pracodawcę „z urzędu”, ale tylko na wniosek zainteresowanego. Prawo do złożenia wniosku o wypłacenie zasiłku przysługu­je nauczycielowi w okresie roku, licząc od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, czyli od daty widnieją­cej na akcie nadania stopnia nauczyciela kontraktowego. Zasiłek wypłacany jest w szkole wskazanej przez nauczy­ciela jako podstawowe miejsce zatrudnienia. Wypłacany jest w wysokości 2-miesięcznego wynagro­dzenia zasadniczego pobieranego przez nauczyciela, pro­porcjonalnie do wymiaru świadczonej pracy. Zasiłek podlega zwrotowi, jeżeli nauczyciel nie przepracu­je w szkole 3 lat, licząc od dnia uzyskania stopnia nauczy­ciela kontraktowego. Istnieje możliwość (w szczególnych przypadkach) umorzenia zasiłku, czyli zwolnienia nauczy­ciela przez organ prowadzący szkołę z obowiązku zwrotu w całości lub części tego zasiłku. Już wcześniej zwracaliśmy uwagę, że zasiłek na zagospo­darowanie może być zrealizowany tylko po złożeniu wniosku przez zainteresowanego nauczyciela. Niezłożenie go w ter­minie, czyli w okresie roku, licząc od dnia uzyskania przez nauczyciela stopnia nauczyciela kontraktowego, oznacza wygaśnięcie prawa do zasiłku (jest to termin, którego nie mo­żna przywrócić).

Należy ostrzec młodego nauczyciela, że zasiłek ulega zwrotowi, jeśli nauczyciel nie przepracował w szkole trzech lat, licząc od dnia uzyskania przez nauczyciela stopnia nauczyciela kontraktowego. Jednakże, gdy nauczyciel, któ­ry rozwiązał umowę ze szkołą, w której przyznano mu za­siłek i nawiązał umowę w nowej szkole, nie ma obowiąz­ku zwrotu zasiłku. Zgodnie bowiem z art. 61 ust. 3 KN, za­siłek na zagospodarowanie podlega zwrotowi tylko wówczas, jeżeli nauczyciel nie przepracuje w szkole trzech lat, a to oznacza, że nie wpisano warunku przepracowania trzech lat w jednej szkole.

Tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach organ pro­wadzący szkołę może zwolnić nauczyciela w całości lub części z obowiązku zwrotu zasiłku, jeżeli ten po rozstaniu się ze szkołą zatrudni się poza oświatą. O tym, czy mamy do czynienia ze szczególnie uzasadnionym przypadkiem, decyduje organ prowadzący według swego uznania.

Jeżeli nauczyciel spełnił wszystkie warunki, od którego uza­leżnione jest ustalenie prawa do zasiłku, w tym dotrzymał ter­minów, a dyrektor odmawia mu prawa do zasiłku lub jego wypłaty, może w ciągu 3 lat, licząc od dnia, w którym rosz­czenie stało się wymagalne (czyli w przypadku zasiłku mo­żna przyjąć, że jest to pierwszy dzień miesiąca, po którym nauczyciel złożył wniosek), ma prawo do roszczenia o usta­lenie prawa do zasiłku, co oznacza wystąpienie do sądu z pozwem przeciwko szkole.

Zatrudnienie w kilku szkołach – prawo i wypłata zasiłku

Prawo do dodatku przysługuje nauczycielowi, który pra­cuje w wymiarze nie niższym niż 1/2 etatu. Jeżeli nauczy­ciel pracując w kilku szkołach spełnia ten warunek, to na­bywa prawo do dodatku, gdyż art. 61 KN nie stawia warun­ku pracy w jednej szkole. Pośrednio mówi o tym art. 61 ust. 1 KN, który wskazuje szkołę macierzystą uprawnioną do wy­płacania dodatku. Jeżeli więc łącznie we wszystkich szkołach nauczyciel pracuje w wymiarze nie niższym niż 1/2 etatu, przysługują mu wszystkie uprawnienia i świadczenia przy­sługujące mu ze stosunku pracy – tak stanowi art. 22 ust. 3 KN, który mówi, że:

Do nauczyciela zatrudnionego w kilku szkołach, który w żadnej z tych szkół nie jest zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, łącz­nie jednak wymiar jego zajęć stanowi co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć dla danego stanowiska, nie ma zastosowania przepis art. 91b ust. 1.

Art. 61 KN mówi, że nauczyciel otrzymuje zasiłek w szko­le wskazanej jako podstawowe miejsce zatrudnienia. Kar­ta nie definiuje jednak pojęcia takich pojęć jak; macierzysta szkoła czy podstawowe miejsce, zatrudnienia. Czy robi to dy­rektor, czy sam nauczyciel? Z redakcji art. 61 KN wynika, że prawo wyboru do wskazania, którą ze szkół nauczyciel uwa­ża za macierzystą, należy do niego.

źródło: Głos Nauczycielski nr 23-9 czerwca 2009

Popularity: 38% [?]

Porady prawne udzielane są wyłącznie członkom Związku w biurze ZNP, po uprzednim umówieniu się telefonicznie.

Popularity: 11% [?]